به گزارش خبرگزاري مهر به نقل از گاردين، آثاري كه ياسمينا رضا بيشتر از همه به خاطر آنها شناختهشده است نمايشنامههاي به شدت ساختارمند او مانند «هنر» و «خداي كشتار» هستند. رمان جديد او نيز در استفاده از فرمي بسيار خاص به نحوي از همين آثار پيروي ميكند.
«خوشحالها خوشحال هستند» با توصيف خندهدار يك دعواي داخلي مرگبار بين رابرت توسكانوي روزنامهنگار و اوديل همسر وكيلش در سوپرماركت، بر سر خريد پنير آغاز ميشود. اين توصيف، كه مضحكبودن مرگبارش از نقطه ديد شوهر تعريف ميشود، هوش تيز رضا را به عنوان يك نظارهگر نشان ميدهد.
رضا از اينكه مخاطبان انگليسي زبان نمايشنامه «هنر» او را به عنوان يك كمدي ديدند و به آن خنديدند، متعجب شده بود؛ در فضاي كلي رمان جديدش كه در 20 بخش و 210 صفحه نوشته شده، او باز بيشتر از اينكه فضايي خندهدار خلق كرده باشد، هال و هوايي غمانگيز آفريده است. هر شخصيت يك بخش از رمان را به خود اختصاص ميدهد و مدت زمان محدودي براي ارايه تصويري از زندگياش در اختيار دارد.
در مجموع اين شخصيتها از شور و شوقهاي مخفي و نااميديهاي بيشمار خود ميگويند. بيان ميل دروني اين افراد براي خيانت موجب ميشود تا بتوان گفت اين كتاب كاري براي تغيير دادن اين ديد – چه به اشتباه چه درست – كه فرانسويها ملتي بيقيد وبند در زمينه امور اخلاقي هستند، انجام نميدهد.
نوع نگارش نيز تصور كردن اين رمان به عنوان يك فيلم سينمايي را بسيار آسان ميكند؛ فيلمي كه در آن تصاوير خانوادههاي به هم مرتبطي را ميبينيم كه در ميانشان، يك بازيگر كوچك يك داستان تبديل به مهرهاي كليدي در زندگي ديگران ميشود.
بهترين نصيحتي كه به خواننده اين كتاب ميتوان كرد اين است كه توجه خود را كاملا متمركز كند، چون چند نام مورد اشاره قرار ميگيرند و بعد ناپديد ميشوند. ظاهرا رضا باور دارد كه اگر خود خواننده بتواند ارتباطاتهاي موجود در پازل اين رمان را كشف كند لذت بيشتري ميبرد.
بيشتر خوانندگان، به استثناي آنهايي كه قدرت تمركز و حافظه فوقالعادهاي دارند در خواندن اوليه اين كتاب بسياري از ارتباطات را از دست خواهند داد. و اين همان حسي است كه در خود كتاب هم وجود دارد: در حاليكه روابطي سرد – يا همانطور كه خود رضا ميگويد «جنگي بيكلام» - بين رابرت و اوديل به وجود ميآيد، او در تخت در حال كتاب خواندن است و بايد مدام به عقب بازگردد تا ببيند كدام شخصيت چه كار كرده بود. اين ميتواند توازني براي خواننده رمان رضا و نيز يادآور وضعيت خواننده رمان جديد او باشد.
رضا خود را با نوعي سرما از شخصيتهايش دور ميكند و اين مساله كه در هر بخش يك صدا در حال صحبت كردن است، ارتباط برقرار كردن با شخصيتها، به غير از چند استثنا، تا حدودي سخت ميشود.
اما با اين حال و به طرزي تعجبآوري، سخت و محكم بودن ساختار رمان اجازه جاري شدن بعضي از احساسات را ميدهد. عنوان كتاب از خوشحالي صحبت ميكند، اما در نهايت اين غم و اندوه است كه پيروز ميشود.
«خوشحالها خوشحال هستند» قسمت دوم نقل قولي زيبا از بورخس است كه ميگويد: خوشحال آنها هستند كه كسي دوستشان دارد و كسي را دوست دارند و آنهايي كه ميتوانند بدون عشق زندگي كنند.
ياسمينا رضا نمايشنامه نويس 55 ساله فرانسوي از پدري ایرانی و مادري مجار، دو جايزه توني براي نوشته هايش دريافت كرده و چهار بار جايزه معتبر مولير را از آن خود كرده است.
او نويسنده هفت نمايشنامه و سه فيلمنامه است و جديدترين رمان او كه هفتمين رمانش محسوب مي شود، با عنوان «خوشحالها خوشحال هستند» در سال 2013 به زبان فرانسوي منتشر شد. اين كتاب به ترجمه سارا آرديزون به تازگي از سوي انتشارات هارويل ساكر به قيمت 14.99 پوند در بريتانيا منتشر شده است.
ترجمه: رويا ديانت
نظر شما